9 Tem 20213 dakikada okunur

EOQ - Economic Order Quantity / Ekonomik Sipariş Miktarı

Güncelleme tarihi: 20 Eyl

Economic Order Quantity / Ekonomik Sipariş Miktarı Nedir?

Minimum Stok Yönetiminde ReOrder Point / Sipariş Tetikleme Noktası'nın bulunmasında veya optimize edilmesinde kullanılan Ekonomik Sipariş Miktarı hesabı, stok tutma, nakliye bedeli ve operasyonel işlemler gibi maliyet noktalarını birleştirerek optimum sipariş miktarının bulunmasını sağlar.

Economic Order Quantity / Ekonomik Sipariş Miktarı Nasıl Tarihçesi?

İlk olarak 1913 yılında Ekonomist Ford Whitman Harris tarafından “Economic Lot Size Model / Ekonomik Parti Boyutları” adlı makalede tanıtılan Economic Order Quantity / Ekonomik Sipariş Miktarı‘nın, daha geniş bir kabul görmesi ve işletmeler arasında yaygın olarak kullanılması, 1980'lerin sonlarını buldu.

Economic Order Quantity / Ekonomik Sipariş Miktarı Nasıl Hesaplanır?

Economic Order Quantity / Ekonomik Sipariş Miktarı hesaplanırken evvela aşağıdaki faktörler dikkate alınır;

Yıllık talep miktarı (Toplam Sipariş)
Sipariş başına düşen maliyet (Sipariş açma maliyeti veya Ürün Maliyeti)
Yıllık stok tutma maliyeti (Ürün Birim Maliyeti + Stok Taşıma Maliyeti (veya Stok değerinin %25‘i))

Sonrasında aşağıdaki hesaplama yöntemi ile optimum nokta bulunur;

Kısaltmalar

AS = Ortalama stok

C = Ürün birim maliyeti

d = Günlük ortalama sipariş

D = Toplam Sipariş

I = Stok taşıma maliyeti (Stok değerinin %25‘i)

RP = Yeniden sipariş noktası

s = Emniyet stoku

SM = Sipariş açma maliyeti veya Ürün maliyeti

T = Sipariş ön süresi

Ekonomik sipariş miktarı

EOQ (Alıcı) = √ (2 x D x SM) / I x C

Stok döngü süresi

DS = EQ / d

Yıllık sipariş sayısı

D / EQ

Yeniden sipariş noktası

RP = d x T x s

Ortalama stok miktarı

AS = (Q / 2) + s

Ekonomik Sipariş Miktarı hesaplamasının Faydaları

Maliyetleri Azaltma: EOQ, İşletmelere sipariş maliyetleri ile envanter tutma maliyetleri arasındaki dengeyi sağlama konusunda yardımcı olur. Bu da, daha az sipariş verme ve daha az envanter tutma maliyetine imkan sağlar.
Stok Düzeylerini Optimize Etme: EOQ, İşletmelere belirli bir ürünün doğru minimum stok seviyesini belirlemeye yardımcı olması sayesinde, envanterin optimum düzeyde olmasını sağlar.
Daha İyi Talep Tahmini: EOQ Hesaplamaları, gelecekteki talebi daha iyi tahmin etmek için kullanılarak, stok seviyelerinin daha doğru bir şekilde belirlenmesine yardımcı olur.
Müşteri Hizmetini İyileştirme: Doğru envanter yönetimi, iç ve dış müşterilere daha hızlı ve güvenilir teslimatlar sağlaması ile müşteri memnuniyetini artırır.
Stok Kayıplarını Azaltma: İşletmeler, gereksiz fazla stok tutma nedeniyle oluşan kayıpları (bozulma, eskime, vb.) azaltır.
Stoksuz Kalmayı Önleme: EOQ ROP (ReOrder Point / Sipariş Tetikleme Noktası) ile birlikte kullanıldığında, stoksuz kalma riski en aza indirilir.
Daha İyi Sipariş Yönetimi: EOQ ROP (ReOrder Point / Sipariş Tetikleme Noktası) ile birlikte kullanıldığında, siparişlerin zamanlamasını ve miktarını optimize etme konusunda yardımcı olur, böylece stoklar her zaman ihtiyaç duyulduğu zaman kullanılabilir.

Ekonomik Sipariş Miktarı hesaplamasının Zorlukları

Doğru Parametrelerin Belirlenmesi Zorluğu: EOQ Hesaplamaları için kullanılan parametrelerin doğru bir şekilde belirlenmesi önemlidir. Yanlış parametreler, yanlış EOQ değerlerine yol açabilir.
Talep Değişkenliği: Talep dalgalanması, EOQ hesaplamalarını karmaşıklaştırarak, yanlış stok seviyelerine yol açabilir.
Değişken Maliyetler: Sipariş başına düşen maliyetler veya stok tutma maliyetleri zaman içinde değişebilir. Bu değişiklikler, EOQ değerlerini etkileyebilir ve hesaplamaların güncellenmesini gerektirebilir.
Veri İhtiyacı: EOQ hesaplamaları için doğru ve güncel verilere ihtiyaç vardır. Veri eksikliği veya yanlışlık, hesaplamalarda hatalara yol açabilir.
Kriz Durumlarına Hassasiyet: EOQ, Belirli koşullar altında işe yaramayabilir. Beklenmeyen talep artışları veya tedarik kesintileri, EOQ'nun başarısız olmasına neden olabilir.
Tek Ürün Sınırlamaları: EOQ, Genellikle tek bir ürün için hesaplanır. Birbirine bağlı birden fazla ürünle uğraşıyorsa, her bir ürün için ayrı EOQ hesaplamaları yapmak karmaşık olabilir.