2 Eki 20233 dakikada okunur

Friendshoring / Yakın Çevreden Tedarik

Güncelleme tarihi: 20 Eyl

"In the dance of global business, trust is the rhythm, and friendshoring is the choreography." - Linda Matheson

Friendshoring nedir?

Kökeni ticaretin ilk başlangıcına kadar giden Friendshoring, yakın çevre ile iş ilişkisinde bulunmayı ifade eder.

Friendshoring Tarihçesi

Ticaretin ilk yıllarından itibaren tüm tüccarlar, güvenlik ve diğer sebepler ile, evvela kendi yakın çevrelerindeki insanlarla iş yapmayı tercih etmişlerdir.

Küreselleşme ile birlikte pratikte olan bu yaklaşım teoride yerini Firendshoring olarak bulmuştur. Ticarette iş yapma şeklinin sadece maliyetlere dayalı olmayıp, iş ilişkilerini ve güveni de kapsadığını düşünürsek, Friendshoring‘i daha iyi tanımlayabiliriz.

Makale tedarik süreçlerine sağılık vermekte, lakin Firendshoring hizmet alımlarını da kapsamaktadır.

FriendShoring'in Malzeme / Hizmet Alım Süreçlerine Faydaları

Daha Az Risk: Friendshoring, genellikle tedarikçi ve alıcı arasında daha derin bir anlayış ve güven oluşturduğundan, potansiyel riskler azalır.
Daha Fazla İşbirliği: Bu yaklaşım, tedarikçi ve alıcı arasında daha yüksek bir işbirliği seviyesi sağlar, bu da süreçlerin daha verimli ve etkili olmasına yardımcı olabilir.
Kişisel İlişkilerin Gücü: Kişisel ilişkiler, tedarikçi ve alıcının ihtiyaçlarını, beklentilerini ve endişelerini daha iyi anlamasına yardımcı olabilir. Bunun yanında sıkıntılı noktalarda yakın ilişkilerin kullanılması ile sorunların çözümünü hızlandırabilir.

Fırsatları

Güçlenen İlişkiler: Friendshoring, tedarikçi ve alıcı arasında sadece iş odaklı değil, aynı zamanda kişisel temellere dayalı güçlü ilişkiler oluşturur. Bu, her iki tarafın da ihtiyaçlarını, beklentilerini ve endişelerini daha iyi anlamasına olanak tanır.
Esneklik: Karşılıklı güvenin bir sonucu olarak, tedarikçiler friendshoring ilişkilerinde daha esnek olma eğilimindedirler. Bu durum, talep dalgalanmalarına (Bullwhip Effect) veya beklenmedik durumlara hızlı bir şekilde yanıt verme kapasitesini artırabilir.
Daha İyi Fiyatlandırma: Friendshoring ilişkileri genellikle daha iyi fiyatlandırma fırsatlarına yol açabilir. Tedarikçi, alıcının sadık bir müşteri olduğunu bildiğinde daha rekabetçi fiyatlar sunma eğiliminde olabilir (Aksi durum da mümkün).
Daha Hızlı Sorun Çözme: Sorunlar ortaya çıktığında, güçlü ilişkiler sayesinde genellikle daha hızlı ve etkili bir sorun çözme süreci beklenir.
Hassas Bilgi Paylaşımı: Tedarikçi ve alıcı arasında özellikle hassas bilgi paylaşımı daha sık ve açık olabilir. Bu her iki taraf için de piyasada bir avantaj yakalamasına imkan tanıyabilir.
Uzun Vadeli İşbirliği: Friendshoring, uzun vadeli işbirliğini gerektirir. Bu sayede kurumların birbirlerine daha açık ve yardımcı olamalarını sağlayarak sinerjiyi oluşturabilir.
Riskin Azaltılması: Friendshoring‘in altyapısıyakın ilişkilere dayandığından, piyasada oluşacak sorunlara karşı daha dayanıklı olabilir. Her iki taraf da birbirine karşı daha şeffaf olma eğiliminde olduğundan, olası riskler daha kolay öngörülebilir ve yönetilebilir (Supply Chain Visibility)
Marka İtibarının Artırılması: Friendshoring ilişkileri, bir şirketin marka değerini ve itibarını artırabilir. Tedarikçi ile güçlü bir ilişki, kalite, güvenilirlik ve sürdürülebilirlik konusundaki taahhütleri destekler.
Küresel Piyasalara Erişim: Friendshoring, şirketlerin küresel piyasalarda daha etkin bir şekilde faaliyet göstermelerine olanak tanır. Özellikle yeni pazarlara girmek isteyen şirketler için bu, yerel bilgiye ve uzmanlığa erişim anlamına gelir.

Riskleri

Aşırı Bağımlılık: Friendshoring, tedarikçiye fazla bağımlılığa yol açabilir. Eğer tedarik herhangi bir nedenle aksamaya uğrarsa, bu alıcının ciddi sorunlar yaşamasına sebep olabilir..
Karışık İş ve Kişisel İlişkiler: İş ilişkileri ve kişisel ilişkilerin aynı çerçevede olması, profesyonellik ve objektif bakış açısının kaybolmasına neden olabilir.
Esneklik Kaybı: Bazı durumlarda, bir tedarikçiyle olan yakın ilişki, diğer potansiyel tedarikçilerle ilişkileri zayıflatıp ve alıcının esnekliğini sınırlayabilir.
Fiyatlandırma Sorunları: Karşılıklı yakınlık, şeffaf ve rekabetçi fiyatlandırmanın gözardı edilmesine neden olabilir. Bu durum, farkına varılmadan daha yüksek fiyatlamalara sebebiyet verebilir.
Gizlilik ve Fikri Mülkiyet: Yakın ilişkiler, gizlilik ve fikri mülkiyet konularında sınırların belirsizleşmesine neden olabilir. Yani avantaj, dezavantaja dönüşebilir.
Duygusal Kararlar: İş ve kişisel ilişkilerin iç içe geçmesi, duygusal kararların alınmasına neden olabilir. İlk başta avantaj görünen bu yakın ilişki, esasen sorunların başlamasına bile sebep olabilir.
Gelişim ve Yenilik Eksikliği: Alıcı, sürekli aynı tedarikçiyle çalışarak, pazardaki yeni teknolojilere, ürünlere veya hizmetlere erişimini sınırlayabilir (Bkz. Keiretsu / Carlos Ghosn – 1999 Nissan Rivival Plan).
Kültürel ve Etik Farklar: Her iki taraf da yakın olmasına rağmen, kültürel ve etik değerlerdeki farklar anlaşmazlıklara neden olabilir.
Çıkar Çatışması: İş ve kişisel ilişkiler arasında çıkar çatışmaları olabilir, bu da uzun vadede çok daha büyük sorunlara sebep olabilir. BU noktada kurumların yakın ilişkisinden kaynaklı hassas bilgi paylaşımının sorunların sonuçlarını daha da ağırlaştıracağı atlanmamalı.

Friendshoring vs. Onshoring

Özetle...

Friendshoring, sadece bir satınalma stratejisi değil, aynı zamanda tedarik zincirinde uzun vadeli ve sürdürülebilir ilişkiler kurma yöntemidir.

Lakin Friendshoring bir kurumsal yaklaşım olmaktan uzaktır. Cidi riskler barındırması sebebi, güvenin yaratacağı körlük ile kurumsal yaklaşımlardan uzaklaşılmaması gerekmektedir.